Ngày 18/9, TAND Cấp cao tại TP HCM mở phiên họp phúc thẩm, xem xét việc cụ Ngọc (87 tuổi) yêu cầu "hủy kết hôn trái pháp luật" của chồng quá cố với người vợ thứ ba.

Sau nhiều lần đến tòa nhưng tạm hoãn, lần này cụ Ngọc không tham gia tố tụng mà ủy quyền cho con gái.

Trong đơn yêu cầu, cụ Ngọc cho biết sống với ông Kham (90 tuổi, đã mất) từ năm 1953 và có lập giấy giá thú tại phường Đệ Nhất, thành phố Nha Trang, Khánh Hòa. Về sau, ông bà chuyển vào Sài Gòn sinh sống và làm ăn tại căn nhà trên đường Dạ Nam, quận 8, và có 10 người con.

Ngoài việc kết hôn với bà, trước đó ông Kham sống với cụ Thành (mất năm 1997) và có 7 con chung.

Năm 2013, sau khi chồng mất, cụ Ngọc phát hiện ông đã bí mật đăng ký kết hôn với bà Tào tại UBND phường 7, quận 6, từ năm 2000.

Cụ Ngọc sống với ông Kham cho đến khi chồng chết và chưa từng ly hôn. Trước đây, cụ nghĩ bà Tào là người làm công đến sống cùng nhà nên không quan tâm. Tuy nhiên, việc chồng cụ bí mật kết hôn với bà Tào là trái pháp luật. Việc này phát sinh nhiều vấn đề ảnh hưởng đến quyền lợi, nghĩa vụ của cụ và các con.

Liên quan vụ việc, bà Tào gửi đơn cho tòa khẳng định không phải người làm công, mà sống với cụ Kham từ năm 1987. Mười năm sau, hai người đăng ký kết hôn và từ đó đến nay không ai phản đối cuộc hôn nhân của họ.

Thời gian chung sống, bà nghe chồng nói trước đó sống với hai bà khác nhưng chưa từng đăng ký kết hôn. Bà và ông Kham có con chung nay đã 9 tuổi. Bà không đồng ý với yêu cầu của cụ Ngọc vì cho rằng hôn nhân của mình "hoàn toàn hợp pháp".

Tham gia với tư cách liên quan vụ việc, UBND phường 7 quận 6 cho rằng, làm thủ tục đăng ký kết hôn cho bà Tào và ông Kham là đúng pháp luật. Đơn vị này không có ý kiến về yêu cầu của cụ Ngọc và đề nghị tòa giải quyết theo pháp luật. 

Hồi cuối năm ngoái, TAND TP HCM mở phiên họp sơ thẩm, chấp nhận yêu cầu của cụ Ngọc, hủy kết hôn giữa bà Tào và cụ Kham.

Quyết định này được tòa đưa ra căn cứ vào hướng dẫn của TAND Tối cao, VKSND Tối cao về thi hành một số điều của luật hôn nhân gia đình, xác định người chưa đăng ký kết hôn nhưng đã xác lập quan hệ vợ chồng với người khác trước năm 1987, thì được xem là "đang có vợ có chồng". Trong khi đó, bà Tào và cụ Kham đăng ký kết hôn năm 2000 - thời điểm Luật hôn nhân và gia đình năm 1986 có hiệu lực, cấm việc kết hôn trong trường hợp "đang có vợ có chồng".

"Căn cứ vào các tài liệu chứng cứ và lời khai của những người liên quan, tòa sơ thẩm xác định quan hệ giữa bà Ngọc và ông Kham là đã xác lập quan hệ vợ chồng. Việc bà Tào đăng ký kết hôn với ông Kham... là trái pháp luật", quyết định của tòa sơ thẩm nêu.

Không đồng ý, bà Tào kháng cáo.  

Tại phiên họp hôm nay, các bên giữ nguyên quan điểm. Sau khi nghị án, Hội đồng phiên họp phúc thẩm quyết định hủy bản án sơ thẩm, giao cho cấp dưới xác minh và giải quyết lại.

Tòa phúc thẩm cho rằng, cụ Kham còn có vợ khác là bà Thành và 7 người con với bà này. Cấp sơ thẩm chưa thu thập, thẩm tra ý kiến những người con của bà Thành để xác minh các mối quan hệ tài sản và quyền nhân thân giữa bà này với cụ Kham... Từ đó xác định mối quan hệ giữa cụ Ngọc, bà Thành và cụ Kham có phải là hôn nhân thực tế hay không.

Trước đó, cụ Ngọc từng yêu cầu tòa giải quyết tranh chấp đối với bà Tào liên quan đến căn nhà chồng để lại, được tách ra thành vụ án khác. 

Hải Duyên