Năm 2005, cảnh sát hình sự thành phố Thiệu Dương, tỉnh Hồ Nam (Trung Quốc) phải tái thành lập ban chuyên án để điều tra lại một vụ án xảy ra từ hai năm trước. Nguyên nhân do sáu nghi phạm đồng loạt kháng án và đưa ra bằng chứng ngoại phạm. 

Vụ án được phát hiện sáng ngày 9/8/2003. Tại đoạn đường vắng, người dân trông thấy thi thể một người đàn ông bị ba vết thương ở đầu. Phần bụng có nhiều vết đâm bằng vật nhọn giống như mũi kim. Thi thể có nhiều vết xây xước, hai chân bị trói chặt bằng đoạn dây điện thoại màu trắng. Nguyên nhân tử vong được xác định do chấn thương não vào khoảng 11 giờ đêm hôm trước.

Cách vị trí nạn nhân không xa có một chiếc môtô. Từ biển số xe, cảnh sát xác định nạn nhân là Đường Chí Quân, nhà cách hiện trường 4 km. Vợ Quân cho biết chồng mình từng làm công nhân. Sau khi nhà máy phá sản, ông về nhà chạy xe ôm kiếm tiền.

Khoảng 20h hôm trước, Quân ăn cơm xong rồi đi làm, chỉ mang theo hơn 10 nhân dân tệ. Quá nửa đêm chưa thấy về, bà đi bộ ra khu vực chồng thường bắt khách để tìm nhưng không thấy.

Chiếc môtô của nạn nhân ở hiện trường.

Sau khi loại trừ khả năng giết người vì tình cảm và vì hận thù, cảnh sát xác định đây là vụ cướp của. Hung thủ vì sợ quá nên bỏ chạy, không dám lấy xe. Việc nạn nhân bị trói chân và trên người có nhiều loại vết thương cho thấy hung thủ không chỉ có một người, rất có khả năng là phạm tội có tổ chức.

Tại khu dân cư gần hiện trường nhất, cảnh sát phát hiện sợi dây điện thoại bị cắt. Vì vậy việc điều tra được tập trung vào khu vực xung quanh.

Cảnh sát nhanh chóng phát hiện một kẻ khả nghi là Khương Hải Ba. Sáng ngày 8/8 hắn đến chơi nhà cậu mợ, cách chỗ sợi dây bị cắt chỉ vài chục mét. Buổi tối, Ba ra ngoài tụ tập với bạn bè đến nửa đêm mới về, sáng hôm sau lại về nhà cách đó 3 km.

Viên gạch do nhóm hung thủ dùng gây án.

Ba mới 18 tuổi, đã bỏ học, thường xuyên cùng một đám bạn tụ tập chơi bời, trong đó có nhiều kẻ có tiền án tiền sự. Đại ca của nhóm này là Chu Tiêu, cũng 18 tuổi, đang bị tạm giam vì tham gia cướp giật 3 ngày sau khi thi thể người đàn ông được phát hiện.

Qua thông tin từ quản giáo trại tạm giam, ban chuyên án được biết Chu Tiêu từng kể với bạn tù rằng thời gian trước có làm một vụ khác nhưng không được mấy đồng, vì thế đã đánh nạn nhân bị thương nặng. Cho rằng rất có thể liên quan đến vụ án đang điều tra, ban chuyên án quyết định khai thác kẻ này và Tiêu nhanh chóng khai.

Theo lời Tiêu, băng nhóm gồm sáu tên thường xuyên tụ tập, toàn bộ tiền nong do hắn quản lý, trong đó có tiền xin của gia đình, tiền trộm cắp và cướp giật mà có. Buổi tối 8/8, thấy còn quá ít tiền, cả bọn bàn nhau đi cướp xe máy. Một đàn em tên là Trương Tiểu Học được giao nhiệm vụ đi tìm "con mồi". Năm tên còn lại đến khu đường vắng mai phục. Ba tiện tay cắt một đoạn dây điện thoại mang theo.

Khoảng 23h, Trương Tiểu Học vờ thuê chở xe ôm để dẫn nạn nhân đến địa điểm hẹn trước. Cả nhóm sau đó xông tới bao vây. Khương Hải Ba trói chân tài xế. Trương Tiểu Học và Nguyễn Cẩm Trình dùng dụng cụ mở khóa đâm liên tiếp vào bụng và cầm gạch đánh vào đầu. Thấy người lái xe ôm không cử động, chúng  hoảng sợ bỏ chạy về nhà, chỉ lấy vài chục tệ chứ không dám lấy chiếc xe.

Đầu năm 2004, tòa án Thiệu Dương tuyên phạt sáu bị cáo các mức án tù có thời hạn khác nhau. Nhưng một tuần sau toàn bộ các bị cáo đồng loạt kháng án, nói trước đó bị ép cung nên phải nhận tội chứ không liên quan vụ án. Nguyễn Cẩm Trình đưa ra chứng cứ ngoại phạm. Toàn bộ vụ án phải điều tra lại từ đầu.

Sau hơn một năm không có kết quả, hồ sơ vụ án được trả về cho cảnh sát hình sự thành phố Thiệu Dương. Nhận thấy toàn bộ tình tiết vụ án đều ăn khớp, cũng không hề có hiện tượng ép cung, cảnh sát Thiệu Dương quyết định phải chứng minh bằng chứng ngoại phạm này là giả.

Trình là người huyện Chung Sơn, Quảng Tây, nhà cách hiện trường vụ án gần 1.000 km. Thời điểm năm 2003 muốn đi từ quê hắn đến Thiệu Dương phải mất ít nhất 20 tiếng. Hắn khai về quê từ một tuần trước vụ án với bằng chứng là bức thư viết ngày 8/8, gửi đi ngày 9/8, có dấu của bưu điện Chung Sơn. Người nhận thư là bạn của hắn đang ngồi tù tên là Tôn Đào, 24 tuổi. Toàn bộ giấy, bút, phong bì, tem đều mua tại Chung Sơn.

Cảnh sát cho rằng chỉ cần chứng minh một trong những thông tin trên là sai, bằng chứng này sẽ không còn giá trị.

Số chìm trên chiếc tem thư giúp cảnh sát phá án.

Kết quả điều tra cho thấy chữ viết trên thư đúng là của Trình, giấy viết, bút viết, phong bì đều là loại thường thấy ở Chung Sơn. Tem thư là loại phát hành toàn quốc, dấu bưu điện không có dấu hiệu tẩy xóa làm giả. Quản giáo trại giam xác nhận đã giao lại bức thư của Trình gửi Tôn Đào cho mẹ của Trình, nội dung thư cũng không sai, chỉ không nhớ chính xác ngày nhận thư là ngày nào.

Sau nhiều tháng bế tắc, một thành viên ban chuyên án bỗng có một phát hiện quan trọng. Cảnh sát này có sở thích sưu tập tem, trong một buổi tụ tập với hội chơi tem của mình tình cờ nghe được một thông tin: Từ năm 2003, tất cả tem phát hành tại Trung Quốc đều có mã số in chìm chỉ hiển thị dưới đèn cực tím. Quả nhiên khi soi đèn cực tím có thể thấy chiếc tem trên phong bì có mã số 07016296A. Theo thông tin của Cục bưu chính, mã số này cho thấy chiếc tem thuộc loạt được phát hành sau khi vụ án xảy ra, mặc dù loại tem này đã có từ trước.

Cuối cùng mẹ của Trình khai nhận, sau khi con bị kết án giết người, bà và luật sư đã bàn nhau làm giả bằng chứng. Được biết trước đó Trình có về nhà và gửi thư cho bạn tù, nhân cơ hội được gặp riêng Trình, luật sư mang giấy và phong bì vào cho hắn viết lại bức thư và địa chỉ người nhận nhưng thay đổi ngày viết thành 8/8. Sau đó luật sư mang về nhờ người quen của mẹ Trình làm ở bưu điện đóng dấu ngày 9/8. Hôm sau, hai người đến trại giam đề nghị xin lại bức thư để làm bằng chứng kháng án. Sau khi nhận đã nhanh tay đánh tráo trước khi quản giáo xác nhận lên phong bì.