Ông Phùng Đình Thực. Ảnh: Anh Minh

Ngày 20/12, Cơ quan An ninh điều tra đã tống đạt các quyết định khởi tố với ông Phùng Đình Thực (63 tuổi) do bị cáo buộc "cố ý làm trái" trong quá trình chỉ đạo thực hiện dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 gây hậu quả nghiêm trọng.

Việc khởi tố nằm trong tiến trình điều tra vụ án “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; Tham ô tài sản”, xảy ra tại Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Tổng công ty Cổ phần Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC).

Ông Phùng Đình Thực làm Chủ tịch Hội đồng Thành viên PVN từ tháng 9/2011 đến tháng 6/2014, sau hai năm làm Tổng giám đốc. Năm 2012, PVN giao PVC làm chủ đầu tư và liên doanh với một số nhà thầu khác tại dự án Nhiệt điện Thái Bình 2. Đây là dự án có tổng mức đầu tư hơn 34.295 tỷ đồng (tương đương 1,7 tỷ USD), được coi là dự án cấp bách trong Tổng sơ đồ điện VI. Dự án từng được kỳ vọng sẽ cung cấp cho lưới điện quốc gia 6,7 tỷ kWh điện mỗi năm sau khi hoàn thành, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. 

Tuy nhiên, năm năm sau dự án mới hoàn thành 79,4% kế hoạch do đa số nhà thầu không chủ động được nguồn lực để thi công hoặc thi công cầm chừng… Việc mua sắm vật tư thiết bị của tổng thầu PVC chậm, không đáp ứng tiến độ thi công lắp đặt hoặc đã ký hợp đồng nhưng do chưa thanh toán nên nhà cung cấp từ chối giao hàng.

Theo báo cáo kiểm toán về tài chính và các hoạt động liên quan tới quản lý, sử dụng vốn tài sản Nhà nước năm 2014 tại PVN được Kiểm toán Nhà nước công bố, chủ đầu tư dự án đã "mắc kẹt" khi đã ký hợp đồng tư vấn thu xếp vốn trị giá gần 68,9 tỷ đồng và thực hiện giải ngân gần 61,3 tỷ. Tuy nhiên, khoản chi phí này chưa có văn bản quy định của Nhà nước hướng dẫn về định mức cũng như hạch toán, quyết toán của các dự án đầu tư xây dựng.

Số tiền tạm ứng cho dự án này được PVN rót cho PVC hồi năm 2011 vào khoảng 1.300 tỷ đồng và 6,6 triệu USD. Tuy nhiên, tiền đã bị sử dụng sai mục đích. Lãnh đạo PVC thời điểm đó là ông Trịnh Xuân Thanh đã chi 1.080 tỷ đồng để thanh toán 425 tỷ đồng nợ gốc vay ngân hàng và 55 tỷ đồng trả lãi vay uỷ  thác của tập đoàn. PVC cũng đã chi 74 tỷ đồng để hỗ trợ Nhà máy nhiên liệu sinh học Phú Thọ, đồng thời bổ sung 103 tỷ đồng hỗ trợ cho công trình Vũng Áng (Hà Tĩnh).

Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 chậm tiến độ nhiều năm so với kế hoạch. Ảnh: NLM

Toàn bộ số tiền tạm ứng còn lại, gần 300 tỷ đồng, doanh nghiệp này cũng không sử dụng vào triển khai dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 mà "ném" vào 5 đơn vị khác mà PVC góp vốn. Hiện, ba công ty kinh doanh thua lỗ không thu hồi được vốn, PVC đã phải trích lập dự phòng và hạch toán kinh doanh thua lỗ.

Để có tiền triển khai Nhiệt điện Thái Bình 2, lãnh đạo PVC sau này là ông Vũ Đức Thuận đã có văn bản "cầu cứu" công ty mẹ là PVN xin hỗ trợ toàn bộ phần lãi vay phải trả cho việc vay vốn để mở L/C đến hết năm 2013 khoảng 1,5 triệu USD. 

Nhận xét không đúng về Trịnh Xuân Thanh

Trong thông báo kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, ông Phùng Đình Thực phải chịu trách nhiệm người đứng đầu về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy Tập đoàn giai đoạn 2011-2014; có trách nhiệm trong việc ban hành Nghị quyết 233 và Nghị quyết số 4266, gây hậu quả rất nghiêm trọng.

Ủy ban Kiểm tra cũng kết luận ông Thực vi phạm công tác tổ chức, cán bộ, thiếu trách nhiệm trong việc nhận xét không đúng với Trịnh Xuân Thanh khi chuyển công tác về Bộ Công Thương; không chỉ đạo xem xét vi phạm của Nguyễn Xuân Sơn khi làm Tổng giám đốc OceanBank.

Ông Thực còn phải chịu trách nhiệm cùng Tập thể Ban thường vụ Đảng ủy, HĐTV khi làm quy trình đề nghị cấp có thẩm quyền bổ nhiệm Nguyễn Xuân Sơn từ Phó tổng giám đốc lên Chủ tịch Hội đồng Thành viên và Bí thư Đảng ủy Tập đoàn năm 2014; có trách nhiệm liên quan vi phạm tại Dự án Nhà máy sản xuất xơ sợi Polyeste Đình Vũ và các dự án nhiên liệu sinh học.

Trước đó, cũng liên quan sai phạm ở dự án Nhiệt điện Thái Bình 2, ngày 26/9, Cơ quan an ninh điều tra (Bộ Công an) cho biết đã khởi tố, bắt tạm giam ông Lê Đình Mậu - Kế toán trưởng PVN về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Ngoài ông Mậu, 3 người khác cũng bị khởi tố gồm Vũ Hồng Chương (nguyên trưởng ban quản lý dự án điện lực dầu khí Thái Bình 2); Trần Văn Nguyên (kế toán trưởng ban quản lý dự án điện lực dầu khí Thái Bình 2) và Nguyễn Ngọc Quý (nguyên phó chủ tịch Hội đồng quản trị PVC). Theo cơ quan chức năng, bốn người này có dấu hiệu sai phạm trong việc tạm ứng tiền trước khi ký Hợp đồng EPC của dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2.